Cursus Boxtel voorjaar 2023

Geplaatst op 26 april 2023

De afgelopen 8 weken heb ik weer een cursus icoonschilderen begeleid in de Pastorie van Boxtel. Acht cursisten hebben met veel liefde en geduld gewerkt aan een door hen zelf gekozen afbeelding.

Het schilderen van een icoon

Het schilderen van een icoon is een bijzonder proces en geschiedt volgens oude regels en tradities. Het wordt beschouwd als een vorm van gebed.

Allereerst wordt een houten paneeltje geprepareerd. Dat wil zeggen dat het bedoekt wordt en daarna voorzien van 8 lagen ‘levkas’, een gesso van huidenlijm en krijt. Daarmee begint de eerste les van de cursus icoonschilderen. Ieder cursist bereidt zijn eigen paneeltje voor.

Na droogtijd van een week, worden de paneeltjes heel glad geschuurd. Aan de hand van een door de cursist zelf gekozen icoonafbeelding, wordt een voortekening gemaakt op transparant papier. Die voortekening brengt de cursist over op het paneeltje. Het aureool wordt met een passer getrokken en verguld. Dit gebeurt allemaal tijdens de tweede les.

De volgende 6 lessen worden besteed aan het schilderen zelf. Er wordt gewerkt in ei-tempera, dat wil zeggen dat pigmenten gemengd worden met een mengsel van eigeel, water en azijn. Een heel oude schildertechniek die teruggaat tot de vierde eeuw. In deze techniek schilder je van donker naar licht. Elk vlak wordt min of meer egaal geschilderd in een donkere kleur, waarna in vele dunne laagjes zogenoemde oplichtingen worden aangebracht. Te beginnen met de kleding, vervolgens het inkarnaat (gezichten, handen, voeten enz.) en tenslotte de achtergrond. Als laatste schilder je de omlijsting en tenslotte breng je de inscripties aan.

Na een droogtijd van enkele maanden kan een prévernis worden aangebracht, en pas na ongeveer een half jaar is de verf voldoende uitgehard om het slotvernis (wasvernis) aan te brengen.

Al met al is het een heel intensief maar ook meditatief proces, waarbij de schilder heel secuur te werk moet gaan om een goed resultaat te bereiken.