Heilige Bernardus van Clairvaux

Geplaatst op 15 december 2016

Heiligen

De afbeelding

De heilige Bernardus werd waarschijnlijk in 1093 in Frankrijk geboren in Fontaine-les-Dijon. Zijn adellijke en zeer vrome ouders kregen 6 zonen en een dochter, die na verloop van tijd allemaal kloosterling werden. Op de leeftijd van negen jaar verliet Bernard zijn ouderlijk huis en startte hij zijn studies aan de kapittelschool van Saint-Vorles te Châtillon-sur-Seine. Toen Bernard zeventien of negentien jaar oud was stierf zijn moeder.
Toch wees er aanvankelijk niets op dat de onstuimige, radicale Bernard het klooster in zou gaan. Tijdens zijn jeugd ontsnapte hij niet aan wereldse verleidingen. Maar uiteindelijk trad hij in 1112, samen met 5 vijf familieleden en nog 30 edellieden in het klooster van Cîteaux., opgericht met het oog op het herstel in al haar strengheid van de Regels van Sint Benedictus.
Reeds drie jaar later werd Bernard met een groep van twaalf monniken uitgezonden om een nieuw klooster te stichten. Bernard noemde dit nieuwe klooster ‘ Claire Vallée’, of ‘Clairvaux’.

De begintijd van de abdij van Clairvaux, een heel streng klooster, de bakermat van de Cisterciënzer orde, was een beproeving. Het regime was zo ascetisch dat Bernard ziek werd, en alleen de invloed van zijn vriend Willem van Champeaux, en het gezag van het Algemeen Kapittel kon hem het strenge regime enigszins doen verzachten. Bernardus wil terugkeren naar de oorspronkelijke zuiverheid van het Benedictijner ideaal van ora et labora, “bid en werk”. Zijn monniken moeten niet alleen in geestelijke grond ploeteren (het ‘ora’), maar ook de handen uit de mouwen steken en werken op het land (het ‘Labora’). Het klooster maakte echter snel vooruitgang. Discipelen kwamen er in groten getale op af en stelden zich onder de leiding van Bernard. Hij werd na de stichting de eerste abt van dit klooster, dat op zijn beurt middelpunt werd van vele nieuwe kloosterstichtingen.

Tot aan zijn dood in 1153, zou Bernardus abt blijven, al slaagde hij erin deze opdracht te combineren met een druk leven als prediker, schrijver en denker. Hij was een man van actie, onophoudelijk reizend door Europa, waarbij hij ketterijen neersloeg en de Tweede Kruistocht predikte. Hij liet 350 preken na, meer dan 500 brieven en een aantal verhandelingen.
Bij Bernardus’ dood in 1153 telde de cisterciënzer orde 339 kloosters, waarvan er 68 rechtstreeks onder Cîteaux ressorteerden; in Engeland waren er 122, in Italië 88, in Spanje 56 en in Duitsland zeker meer dan honderd.

Op deze icoon is de heilige afgebeeld in zijn witte cisterciënzer habijt, zijn abtenstaf in de linker hand, met op de achtergrond de door hem gestichte abdij. Hij heeft een ascetisch voorkomen.

In de linker bovenhoek is een hemelsegment te zien, met de zegenende hand van God (‘dextra domini’).

Inscripties

SCS Bernardus Clarevallis (Heilige Bernardus van Clairvaux)

12-2016