Moeder Gods Konjevskaja

Geplaatst op 26 augustus 2017

Moeder Gods

De afbeelding

De icoon dankt haar naam aan de heilige Arsenij Konjevski en wordt ook wel ‘Moeder Gods met de duif’ genoemd. De afbeelding zou gebaseerd zijn op een oude Byzantijnse icoon, geschilderd in de encaustiek-techniek.

Volgens de overlevering werd de icoon omstreeks 1395 door de heilige Arsenij Konjevski van Athos overgebracht naar het door hem gestichte klooster op een eiland in het Ladoga-meer. Nadat in 1576 een wonder aan de icoon werd toegeschreven, groeide het klooster uit tot een bedevaartsoord. Van 1610 tot 1799, toen de streek door Zweden werd bezet, werd de icoon overgebracht naar Novgorod, om in 1799 weer terug te keren naar het Konjevski-klooster.

De icoon behoort tot het Hodegetria-type, waarbij de moeder op haar zoon wijst. Opvallend is dat beiden niet frontaal zijn afgebeeld.

Het kind is gezeten op de rechterarm van zijn moeder en houdt een duif in zijn linkerhand. Dit laatste zou wijzen op Italiaanse invloeden en ook verwijzen naar de Griekse Oudheid, waar vogels door kinderen werden geliefkoosd. Een legende verhaalt dat het kind Jezus vogels geboetseerd zou hebben van klei, om die vervolgens tot leven te brengen. Het verwijst ook naar Mt 10,29-32:

‘weest niet bezorgd; gij zijt meer waard dan een vlucht mussen’.

Opmerkelijk is dat de sluier van de moeder over haar hoofd en schouders hangt en voor haar borst is vastgeknoopt. De bovenmantel van de Moeder Gods is donkerblauw, haar onderkleed rood. Het kind draagt een kleed met gouden stralen.

Inscripties

De inscripties luiden:

ΜΡ θΥ (Meter Theou’, ‘Moeder Gods’)
IC XC: ‘Jezus Christus’
‘OωΝ (HO OON), in het aureool. Deze letters betekenen: ‘De Zijnde’ of ‘Hij Die Is’

08-2017