Moeder Gods van de Passie

Geplaatst op 22 februari 2006

Moeder Gods

De afbeelding

Ook bekend onder de naam ‘Moeder Gods van Altijddurende Bijstand’. De oericoon is in de vijftiende eeuw op het eiland Kreta geschilderd. Paus Pius IX maakte deze icoon in 1867 tot palladium (beschermende afbeelding) van de katholieke kerk. Ook in Rusland is deze afbeelding zeer geliefd. In het Russisch heet dit type icoon ‘Strastnaja’.

De icoon heeft haar naam te danken aan de martelwerktuigen in de verhulde handen van de twee afgebeelde aartsengelen: links Michaël met de kom azijn, een lans en een riet met een spons, rechts Gabriël met het kruis. In de blik van Maria, die de toeschouwer recht aankijkt, voorvoelt men de toekomst van het kind dat op haar linkerarm gezeten is. Jezus zelf kijkt om naar Gabriël en zoekt bescherming bij Zijn moeder, waarbij Hij met beide handen haar hand omklemt. Opmerkelijk is het losse sandaaltje, dat vlak onder de rechtervoet van het kind is afgebeeld. Dit motief van de ontblote hiel wordt meestal geïnterpreteerd als verwijzing naar het verraad van Judas.

De Moeder Gods is gekleed in een maphorion, een purperen bovenkleed (purper is een keizerlijke kleur) voorzien van drie sterren. Deze symboliseren de Triniteit (Drie-eenheid) in haar, maar worden ook als tekens van haar maagdelijkheid voor, tijdens en na de geboorte van Jezus beschouwd. Haar onderkleed is blauw. Blauw is de kleur van zuiverheid en vroomheid, symbool voor het paradijs, van de hoop en de onsterfelijkheid, de kleur van de hemel. Het kleed van het kind is van goud. Goud is de weerkaatsing van de goddelijke zonneglans. Goud is geen natuurlijke kleur en staat voor het eeuwige licht dat hem omhult in het paradijs.

Inscripties

Moeder en kind hebben beiden een aureool (stralenkrans). Het aureool van Jezus is voorzien van een kruis, en de Griekse letters ‘OωΝ (HO OON). Deze letters betekenen: ‘De Zijnde, Hij Die Is’, en duiden aan dat Hij goddelijk is.

Op de icoon zijn ook inscripties aangebracht, die de personen ‘benoemen’.
IC XC (‘Jezus Christus’)
ΜΗΡ θΥ (Meter Theou, ‘Moeder Gods’)

2005/2006