Moeder Gods verlicht mijn smart

Geplaatst op 30 oktober 2022

Moeder Gods

Ook wel ‘Moeder Gods lening mijn kommer’ genoemd. In het Russisch ‘Oetoli moja petsjali  (УТОЛи  МОЯ  Печали, Lenig mijn zorgen) of  ‘Oetoli bolesni’ (УТОЛи болезни, lenig de ziekten).

Volgens de legende zou de oericoon in de 2^e helft van de 16^e eeuw door Kozakken geschonken zijn aan de Nikolaaskerk in Moskou. In de 18^e een 19^e eeuw werd de icoon heel populair in Rusland, vooral tijdens de pestepidemie in 1771. Bij de Moeder Gods vindt men troost in alle nood. Rondreizende Servische  iconenschilders zorgden voor verspreiding van dit icoontype  buiten Rusland.

Iconografie

De Moeder Gods neigt haar hoofd lichtjes naar het kind. Haar linker hand houdt zij tegen haar wang (aposkopein): dit is een teken van droefheid. De droefheid wordt nog eens benadrukt door de zorgelijke blik in haar ogen. De andere hand is over het kind heen afgebeeld. De zoon zweeft als het ware, ondersteund door een witte doek, maar  hij wordt niet  door zijn moeder vastgehouden.

In beide handen houdt hij een geopende schriftrol vast. Deze afbeelding heb ik al eens eerder geschilderd.

Inscripties

De tekst op de boekrol die Christus in zijn handen houdt, luidt:
Суд праведен судите, милость и щедроты творите к… (‘Oordeelt rechtvaardig, weest genadig en vrijgevig…’)

Verder zijn de  standaard inscripties aanwezig:
ΜΡ θΥ (Meter Theou, ‘Moeder Gods’)
IC XC (‘Jezus Christus’)
En (in het aureool van het Kind) Ό ω Ν (‘Hij die Is’, ‘De Zijnde’)