Christus de Goede Herder

Geplaatst op 23 juli 2019

Christus

Een afbeelding van Christus als Goede Herder is gebaseerd op vergelijkingen in Lucas en Johannes. In Johannes 10: 1-18 staat: Ik ben de goede herder; de goede herder geeft zijn leven voor zijn schapen.

Het beeld van de goede herder gaat terug tot de Oudheid. Klassieke prototypes zijn Hermes en Orpheus. Al in het begin van onze jaartelling komt het beeld van de goede herder voor in catacomben. Tijdens de vervolging van de christenen vormde de afbeelding van de goede herder een bedekte verwijzing naar Christus.

Op iconen komt het thema van de Goede Herder niet zo vaak voor. Hoewel de afbeelding niet voorkomt in de Hermeneia (voorbeeldenboek) van Athos, zijn dergelijke iconen van oudsher vooral in Griekenland te vinden.

Iconografie

Christus is ten halve lijve afgebeeld, met een lam op zijn schouders. Hij draagt een purperen onderkleed en een groen (of blauw) bovenkleed. Hij heeft lange, golvende lokken en een compacte baard in twee punten. Op zijn gezicht zijn geen emoties te zien. Hij straalt rust en ontzagwekkende ernst uit.

Inscripties
Zijn aureool is een kruisnimbus. Daarin staan drie Griekse letters: ‘O ω Ν. (Hij die is, De Zijnde). Bij van oorsprong Griekse iconen staat de ω bovenaan, zoals hier. Bij Russische iconen de O bovenaan. De inscriptie ‘IC XC’ komt uit het Grieks en is een afkorting voor ‘Jezus Christus’. Op Russische iconen én iconen uit andere gebieden is deze inscriptie in het Grieks aangebracht.