Transfiguratie op de berg Thabor

Geplaatst op 13 maart 2013

Feestdagen

De afbeelding

Naar een oude Russische icoon uit 1516, Spaso Preobrazhensky Klooster, Yaroslav.

Het verhaal van de Transfiguratie bevat zeer veel symboliek, en dat geldt dus automatisch ook de iconen, die dit verhaal tot onderwerp hebben.

In het midden, op een bergtop, staat Christus, in een stralend wit gewaad, omgeven door het goddelijke licht van een dubbele aureool, waarin als het ware een pijl omhoog is geschilderd, die Christus omgeeft. De grote aureool is bezaaid met gouden sterren. Christus maakt met zijn rechter hand een zegenend gebaar. In zijn andere hand houdt hij een gesloten schriftrol. Er zijn drie bergtoppen te zien. Deze drietoppen-compositie komt het meest voor. Op de linker bergtop staat de profeet Elia , rechts Mozes met de stenen tafelen in de handen. Mozes en Elia staan voor de Wet en de Profeten, het Oude Testament; Christus, in het midden, bekrachtigt en vernieuwt deze twee hoofdbestanddelen van de Joodse Heilige Schrift.

Op de voorgrond zijn de drie discipelen Jacobus, Johannes en Petrus afgebeeld, terwijl ze van ontzetting ter aarde vallen. De eerste twee houden in hun angst een hand voor hun mond; alleen Petrus kan het licht verdragen en kijkt op. Op hem zal de kerk gebouwd worden.

Op deze icoon worden, in twee ruimten onder de rotsen, links het bestijgen en rechts het afdalen van de berg weergegeven. Tijdens de afdaling dringt Jezus er bij zijn discipelen op aan over het gebeurde te zwijgen. In het midden is een geopend rotsgraf te zien. Trapeziumvormige bergen zijn typerend voor iconen.

Voor de iconenschilder, nadat hij voldoende is opgeleid en klaar is voor zijn werk, geldt het schilderen van de Transfiguratie als de proeve van bekwaamheid bij uitstek. De symboliek van de Transfiguratie geeft de essentie van elke icoon weer.

Inscripties

IC XC (Jezus Christus)

Het aureool van Christus is een kruisnimbus, met de letters Ό ω Ν (Hij die Is), zoals gebruikelijk op iconen.

03-2013