Anastasis, Paasicoon

Geplaatst op 17 december 2023

Feestdagen

Deze icoon heb ik al eens eerder mogen schilderen.
Anastasis  is Grieks voor ‘Opstanding’. De opstandingsicoon is in de orthodoxe kerk de paasicoon bij uitstek. Afgebeeld is de ‘Nederdaling ter helle’ ofwel ‘Opstanding door Christus’. Het moment waarop Christus, door zijn lijden en dood, de ban van de erfzonde verbreekt.

Iconografie

Christus is omgeven door een stralend aureool. Met zijn voeten heeft Hij de poorten van de onderwereld met geweld open getrapt. Grendels, kettingen, sloten en sleutels liggen op de grond, in het donker van een gapende grot.  Op de meeste iconen van de Anastasis wekt Hij eerst Adam tot leven door hem bij de pols uit zijn graf te trekken. Op deze icoon wekt hij Adam én Eva, tegelijkertijd, tot leven. Verder zijn aan de linkerzijde Johannes de Doper en de koningen David en Salomo te zien. Rechts zijn Elia, Noach met de ark in zijn handen en Abel als een jonge herder met staf afgebeeld. Abel wordt beschouwd als de eerste martelaar, omdat hij door zijn broer Kaïn is gedood. (Stafanus is de eerste christelijke martelaar).
Bovenaan is in het klein nog het kruis te zien, met daarnaast twee engelen. De linker engel heeft de speer vast, waarmee Jezus’ zijde was doorstoken, de rechter de rietstengel met spons.

Inscripties

In het gouden aureool van Christus:  ‘O ω Ν. (Hij die is, De Zijnde)
De inscriptie ‘IC XC’ komt uit het Grieks en is een afkorting voor ‘Jezus Christus’

De inscriptie bovenaan is in het Kerkslavisch en luidt: ВоСКРЕСЕНIЕ ХРИСТОВО (Verrijzenis van Christus).