Christus in het Graf

Geplaatst op 1 januari 2008

Christus

Naar een Kretenzische icoon, eind 16^e eeuw.

De afbeelding

Icoontype van Christus als mens die lijdt; ook wel ‘Man van Smarten’ genaamd, ‘Akra Tapeinosis’ in het Grieks.

Christus is ten halve lijve afgebeeld, met ontbloot bovenlichaam, in een open sarcofaag. Zijn hoofd is gebogen, Zijn handen gekruist. Hoewel Christus dood is, is Hij rechtop afgebeeld, niet aan het kruis, genageld, hoewel het kruis wel op de achtergrond te zien is. Deze icoon verbeeldt dus geen scène uit het passieverhaal; de icoon is bedoeld als voorbeeld voor de gelovige. De voorstelling zou teruggaan op een visioen van paus Gregorius (ca. 540-604), waarin hij de gestorven Christus met martelwerktuigen op het altaar zag.

Op vroege Byzantijnse versies van ‘de Man van Smarten’ werd Christus altijd afgebeeld met Maria. Dit type icoon heet: ‘Moeder, ween niet’ of ‘Ween niet om mij, Moeder’. De Moeder Gods staat dan achter het open graf en ondersteunt de dode Christus in de sarcofaag.

Inscripties

De opschriften luiden:
IC XC : ‘Jezus Christus’
‘O ω Ν (HO OON), in het aureool: ‘De Zijnde’ of ‘Hij Die Is’

01-2008