Christus Pantrocrator

Geplaatst op 1 februari 2015

Christus

Op paneel, uitgevoerd in Punische was, naar de icoon uit de 6^e eeuw, die zich bevindt in het Catharinaklooster in de Sinaï.
De oude icoon is uitgevoerd in encaustiek en is de oudst bekende icoon van Christus.

De techniek

Encaustiek komt van het Griekse woord ‘enkaio’, (‘inbranden’). Encaustiek is een van de alleroudste verfsoorten en was al in de Oudheid bekend bij de Egyptenaren en de Grieken. Pigmenten worden vermengd met gesmolten bijenwas. Deze was stolt onmiddellijk door afkoeling. De kunst is om de verf op de juiste temperatuur te verwerken.

Punische was is al net zo oud, en vernoemd naar de Feniciërs die deze verfsoort ontwikkeld zouden hebben. Bijenwas wordt met behulp van een loogzout in kokend water opgelost, wordt daardoor verzeept, en is met pigmenten en water te gebruiken. Door de aanwezigheid van bijenwas ‘licht’ de verf op een speciale manier op, waardoor de pigmenten het karakter krijgen van pastelkrijt.

De afbeelding

Over deze oude afbeelding van Christus Pantocrator is heel veel geschreven. Opmerkelijk is dat de twee helften van het gelaat van Christus zo van elkaar verschillen. In Zijn gezicht zouden op deze manier Zijn menselijke en Zijn goddelijke natuur tot uitdrukking komen; dood en opstanding. De ene helft van Zijn gezicht drukt mildheid uit, de andere een zekere gestrengheid.

Als je beide helften van het gelaat spiegelt, krijg je twee totaal verschillende gezichten:

Vlnr: twee maal de (voor de kijker) linker kant van het gelaat, de icoon (met beide helften) en twee keer de (voor de kijker) rechterzijde van het gezicht.

Achtergrondinformatie over iconen van Christus Pantocrator (Engelstalig filmpje)